-
1 fastidiose
fastīdiōsē [ fastidiosus ]1) с разбором, после долгих испытаний ( recĭpi in coetum Ph); с досадой, привередливо ( spectare C); с отвращением, презрительно (venditare aliquid Pt)2) важно, спесиво, чванно, свысока ( accedere ad aliquid C) -
2 ad
(praep.) обозн. 1) направление, движение, к, accedere ad locum aliquem (1. 4 pr. D. 1, 8);adire ad fontem (1. 3 § 3 D. 8, 3);
aditus ad aliquem (1. 19 D. 2, 4);
vocari ad aliquem (1. 1 pr. D. 2, 5);
confugere ad aedem, ad actionem, defensionem etc. (см. confugere);
accedere ad emtionem, hereditatem, possessionem etc. (см. accedere s. 2);
pervenire ad annos, ad pubertatem, civitatem, libertatem, dignitatem etc. (см. pervenire s. 2);
perducere ad libertatem (см. perducere s. 1);
2) цель, для, на, procuratorem dare ad aliquid (1. 28. 42 § 4. 5. 1. 43 pr. D. 3, 3);adspirare ad magistratum (см. adspirare).
tutor datus ad universum patrimonium (§ 17I. 1, 25);
debitor conventus ad solutionem (1. 47 pr. D. 2, 14);
relinqui ad alimenta (1. 8 § 15 D. 2, 15);
ad refectionem fornacis etc. praestari (1. 58 § 2 D. 19, 2);
ad monumentum aedificandum dare (1. 40 § 5 D. 35, 1);
3) последствие, результат, ad irritum revocare (1. 7 C. 2, 51);sumtus ad honores factus (1. 45 pr. D. 3, 5).
4) при означ. времени показ. а) наступление определенного срока, к, в, ad diem (1. 6 § 1 D. 18, 1. 1. 34 D. 28, 5. 1. 77 D. 45, l);ad utilitatem cedere (1. 16 C. 5, 71).
ad tempus (1. 4 pr. D. 8, 1. 1. 44 § 1 D. 44, 7);
b) размер, предел, границу, до, ad modum exilii ferre sententiam (1. 39 § 1. D. 40, 12);
ad quartam solam admitti (1. 22 § 1 D. 1, 7);
ad certum pondus locare (1. 30 § 2 D. 19, 2);
5) отношение к вещи или лицу, pertinere ad (1. 11 § 10 D. 32, 1. 16 § 7 D. 39, 4. 1. 3 § 1 D. 43, 3);ad aliquid, некоторым образом (1. 1 pr. D. 37, 5).
6) при, под, в, подле, subsidere ad aliquem (1. 62 § 1 D. 35, 1);transferri, transmitti ad aliquem (см. transferre, transmittere s. 3); по отношению к, напр. locum habere ad aliquid (1, 34 pr. D. 12, 2): ignosci ad aliquid (1. 157 pr. D. 50, 17).
ad parietem (1. 13 pr. 1. 19 § 2 D. 8, 2);
codicilli ad testam, facti (1. 36 pr. D. 29, 1);
7) по, ad exemplum (1. 1 § 1ю D. 3, 4);ad manum habere (1. 19 § 5 D. 16, 1).
ad similitudinem (1. 35 § 8 D. 4, 6. 1. 9 § 1 C. 5, 9): ad instar (1. 4 § 1 C. 6, 28);
ad arbitrium suum (1. 42 D. 23, 3);
8) через, напр. ad annum (=post a) liber esto (1. 18 § 2 D. 40, 4). 9) против, appellare ad aliquem = adversus aliquem (1. 1 D. 49, 9).numerare annum ad dies (1. 134 D. 50, 16).
-
3 manus
I ūs f.1) рука, у животных передняя нога или лапа (dextra C; sinistra Nep или laeva C); тж. кисть руки ( comprimere in pugnum manum Q)in alicujus manibus mori C — умереть у кого-л. на рукахmanu aliquem ducere V, C — вести кого-л. за рукуmanūs dare (dedere) Pl, C, Cs, V etc. — позволить надеть на себя оковы, перен. сдаться, изъявить покорность, признать себя побеждённым, но тж. Q оказать помощьin manibus habere — ценить, любить ( aliquem C) или обрабатывать, создавать, работать (над), сочинять (librum, orationem, opus C)in manibus esse H — быть распространённым, общеизвестным, широко читаемым ( oratio in manibus est C); тж. быть налицо ( occasip in manibus est L) или быть в работе ( liber mihi in manibus est C)ad manum esse Sen или prae manu (prae manibus) esse Pl, Ter, Ap etc. — быть под рукой, наготовеnihil ad manum erat Pt — (у нас) не было ничего («ни гроша»)alicui manum adire погов. Pl — надуть кого-л.manibus pedibus(que) погов. Ter — всеми средствами или изо всех силper manūs Cs — из рук в руки, тж. из поколения в поколение ( religiones tradere L)manum (manūs) conferre L etc. (conserere L) — вступить в рукопашный бой (см. тж. 3.)sub manum Su — без труда, легкоplenā manu C etc. — полной горстью, т. е. щедро, не жалеяbrevi manu Dig — безотлагательно, немедленноlongā manu Dig — медлительно, вяло2)а) сила, мощь, храбрость (manu urbes capĕre Sl; manu superare aliquem C)б) pl. деяния, подвиги ( manus alicujus St)manu fortis Nep (promptus Sl) — отважный, храбрый3) рукопашный бой, схватка, борьбаad manum (in manūs) venire L etc. (accedere C etc.) — завязать рукопашный бойaequā manu Sl (aequis manibus L, T) — без чьего-л. перевеса (в бою)4) насилие, сила (manu ulcisci aliquid C)per manūs Sl — с применением силы, насильственноmanum afferre VP и ferre manum Lcn — идти войной, нападатьsibi manūs offerre Plancius ap. C — наложить на себя руки5) властьin alicujus manūs (manum) venire (incĭdĕre) C etc. — подпасть под чью-л. властьaliquid in manu alicujus ponĕre C, T — предоставить что-л. в чьё-л. распоряжение (отдать что-л. во власть кому-л.)manum ad aliquid expedītam habere Nep — иметь полную возможность для чего-л.6) работа, труд, деятельность ( sine labōre et manu C)manum ultimam (summam или extrēmam) imponĕre alicui rei V, O, Sen etc. — завершить (закончить, доделать) что-л.manu — человеческой рукой, искусственно (portus manu factus C; urbs manu munitissima C)morbi, quos manu fecimus Sen — болезни, которые мы сами себе причинили7) искусстве или произведение искусства ( artificum manūs mirari V)8) почерк, рука ( alicujus manum imitari C)9)а) группа, отряд, кучка, горсть (militum Nep; hostium Sl)б) банда, шайка ( praedonum C)10) хобот (elephanti C, QC)11) абордажный крюк (m. ferrea Cs, L)12) сторона ( ad hanc manum Ter)15) бросок (при игре в кости), ход SuII mānus, a, um арх.добрый, добросердечный Vr, Macr -
4 extrinsecus
(adv.) 1) из вне, vitium аcdium extrins. accidens;damnum, quod extrins. contingit (1. 24 § 2. 3 D. 39, 2);
vi extrins. admota cadere (1. 43 pr. eod. 1. 57 D. 19, 2);
2) без отношения к делу, вне, quae extrins. et nilil ad praesentem actum pertinentia adieceris stipulationi (1. 65 pr. D. 45,1);extrins. (прот. ex ipsa hereditate) accedere (1. 20 § 3 D. 5, 3. 1. 99 D. 35, 1. 1. 6 § 1 D. 36, 2. 1. 25 § 1 eod. 1. 86 pr. D. 28, 5. 1. 46 § 4 D. 3, 3): res quae extrins. прот. ex eius substantia, cuius in potestate sunt) ad filios fam. veniunt (1. 6 C. 6, 61).
extrins. (рот. in dotem ipsam) impensae factae (1. 5 pr. D. 25, 1);
quaedam extrins. elocuta, противоп. iu causa, quae agebatur, pronunciatum aliquid (1. 13 § 6 D. 3, 2);
aliarum extrins. rerum personarumve causa commixta, прот. quod inter ipsos donationis causa agitur (1. 5 § 2 D. 24, 1);
3) кроме того (§ 19 J. 4, 1. 1. 2 § 1 D. 33, 4. 1. 2 D. 47, 3. 1. 15 § 1 D. 48, 18. 1. 7 pr. C. 10, 1).si extrins. (без пользы для малолетнего) aliquid tutor dolo adiniserit, pupillo nihil nocere oportet (l. 4 D. 26, 9).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > extrinsecus
-
5 cumulus
ī m.1) куча, груда, курган (arenae V; hostium, sc. mortuorum L)c. aquarum O — водяная масса2) верх, высшая степень, совершенство (perfidiae O; laudis Ap)ad aliquid( alicui rei) velut c. (in cumulum) accedere C — быть завершением чего-л.alicui cumulum gaudii afferre C — довести чью-л. радость до высшей точки3) завершение, заключение, концовка (peroratio, quam cumulum vocant Q) -
6 juxta
I jūxtā adv. [одного корня с jungo ]1) рядом, подле, близ, возле (sellam j. ponĕre Sl; j. consistere Cs); близко, вплотную ( accedere O)2) вслед за тем (deinde j. dicĕre AG)3) равным (таким же) образом, одинаково, равно (parēre atque imperare j. parātus L; littĕris Graecis j. atque Latīnis erudītus Sl)j. mecum Pl, Sl — так же, как и яaliquem alicui j. ponĕre VM — ставить кого-л. наравне с кем-л.res parva ac j. magnis difficĭlis L — дело незначительное, но не менее трудное, чем серьёзные делаj. ac si... C — так, словно..II jūxtā praep. cum acc.1) возле, подле, около, рядом с (j. aliquem adstare V; collocare aliquem j. se Eutr); бок о бок, вплотную (j. murum castra ponĕre Cs); у (j. viam sepeliri Nep)homo j. Varronem doctissimus AG — самый учёный после Варрона человекj. seditionem ventum est T — дело дошло чуть ли не до восстанияvelocĭtas j. formidĭnem est T — поспешность близка к страху4) непосредственно до, перед (j. finem vitae aliquid facere T)5) в соответствии, согласно (j. praeceptum Just) -
7 praeceps
I cipitis adj. [ prae + caput ]1) вперёд или вниз головой, стремглав ( aliquem praecipĭtem dejicere C или dare Ter)2) стремительный, быстрый (columba V; amnis H; Africus H); быстротечный (nox O; annus SenT); головокружительный ( celeritas C)p. fertur C — он бежит во всю прытьagere aliquem praecipitem C, Cs — гнаться за кем-л. сломя голову3) склоняющийся ( in occasum sol L); склоняющийся к закату (dies L, Eutr); уходящий, кончающийся ( aestas Sl); неудержимо мчащийся (ad exitium Su)4) необдуманный, опрометчивый (in omnibus consiliis C); неистовый, безудержный ( furor C); склонный, легко увлекаемый ( in avaritiam et crudelitatem L); рискованный, опасный, критический ( tempus O)5) крутой, обрывистый (locus Cs; saxa L); покатый, стремительно спускающийся ( iter O)II praeceps, cipitis n.1) (= praecipitium) круча, крутизна, обрыв, пропасть, бездна (in p. deferri L и vadĕre SenT)2) крайняя опасность, критическое положение (se in p. dare L; lĕvare aliquem ex praecipĭti H)in praecipiti esse Pt — быть крайне неустойчивым, висеть на волоске3) высшая точка, вершина (accedere ad p. PJ)перен. высшая степень, предел ( in praecipiti stare J)III praeceps adv.быстро, стремительно, стремглав, сломя голову (aliquem p. trahere T)aliquid p. dare T — подвергнуть что-л. опасности
См. также в других словарях:
MARIA — I. MARIA Angliae Regina. Filia Henrici VIII. ex Catharina Arragonia, Eduardo VI. non sine veneni suspicione exstincto, successit A. C. 1553. Iohannâ Suffolciâ, quam Rex heredem scripserat, cum marito et socero Dudlaeo, aliisque, capite plexâ. Mox … Hofmann J. Lexicon universale
VESTIS — primi hominis innocentia fuit, cui postquam iniquitas successit, vidit se nudum esse, et consutis foliis fecit sibi subligacula, Genes. c. 3. v. 7. ut sic membris minime honestis honorem circumponeret, prout loquitur Paulus 1. Corinth. c. 12. v.… … Hofmann J. Lexicon universale
ATRIUM — I. ATRIUM apud Romanos quoque templis adici solitum est, Corippus l. 3. num. 1. Apostolici subeuntes atria templi. Hinc Atrium Minervae, in region. 8. Atrium Libertatis in 13. region. apud Victorem: quod Gracchus ex multatitia pecunia erexit, Tit … Hofmann J. Lexicon universale
MILITES — I. MILITES Haeretici, qui alias Floriniani et Corpocratiani, sic dicti, quia de Militaribus fuerunt, Philastrius de Haeres. Part. 3. c. 10, II. MILITES qui aetate apud Romanos lecti, indicat Lex a Sempronio Graccho Tribuno Plebis lata: Ne quis… … Hofmann J. Lexicon universale
PATRONUS — qui alium tuetur, quorum origo haec: Divisô universô Populô in Patricios et Plebeios, arctissimô utrosque vinculô colligaturus Romulus, commendavit, teste Dionysiô Halicarnassaeô, Patriciis Plebeios, optione cuique e vulgo datâ, ut, quem vellet,… … Hofmann J. Lexicon universale
URSUS — I. URSUS Consul an. Urb. cond. 1000. II. URSUS Pileatus, Sex. Ruf. locus Romae, apud Portam Esquelinam. Ubis aedes S. Bibianoe virgin. Hinc S. Bibtana dicitur. III. URSUS quasi orsus Isidoro, ut vidums; Barthio potius a viurgente et pettinaci… … Hofmann J. Lexicon universale
mesler — Mesler, act. penac. Miscere, Turbare. Mesler de l eauë parmi le vin, Miscere aquam vino. Mesler l art d oratorie avec le droict civil, ou en user, Assumere copiam dicendi cum iure ciuili. Mesler l un parmi l autre, Admiscere, Confundere,… … Thresor de la langue françoyse
ACRISIUS — teste Eusebio, librô temporum, Abantis Argivorum Regis fil. ex Ochalea coniuge, Mantinei filia, ac frater Praeti, cum quo, cum in utero matris adhuc esset, dissidere coepit: Ubi vero per aetetem potuêre, de regno certare non dubitârunt: Sicque… … Hofmann J. Lexicon universale
ACROAMATICI seu ACROATICI Libri Veterum — indigitantur A. Gellio l. 20. c. 5. Commentationum suarum artiumque, quas discipulis tradebat Aristoteles duas species habuisse dicitur, alia eratn ἐξωτερικὰ alia ἀκροατικὰ. Α᾿πὸ τῶ ἀκροατῶν nempe dicta, i. e. a discipulis, uti Suidas exponit,… … Hofmann J. Lexicon universale
AQUAE Frigidae — seu etiam Aquae Iudicium simpliciter, purgationis olim genus erat, quô criminis alicuius sulpectus vel accusatus, in aquam demergebatur: ita ut, si supernataret, nocens ac reus; contra, si in imum delaberetur, innocens iudicaretur. Sic apud… … Hofmann J. Lexicon universale
CAPUT — I. CAPUT Iovi apud Gentiles sacrum, veluti Sapientiae officina. Hoc Romani olim non intexêre, in urbe incedentes, nullumque pilei, petasi, causiae vel alîus tegminisusum, nisi extra urbem in peregrinatione, novêre, ut Lipsius docet: Ita namque… … Hofmann J. Lexicon universale